ಬುದ್ದಿಶಕ್ತಿಯ ವಿವಿಧ ಆಯಾಮಗಳು

  

ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Intelligence) ಎಂಬುದು ಮಾನವನ ಬೌದ್ಧಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಗುಣವಾಗಿದೆ.  ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ತಿತಿಗತಿಯೆತರವಾಗಿ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡುವ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ, ಕಲಿಯುವ ಹಾಗೂ ಸೃಜನಾತ್ಮಕತೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.  ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಅಧ್ಯಯನವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಅರ್ಥ :

ಈ ಪದವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ನಾವು intelligence ದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಇದು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆಯ ಪದವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ To understand ವಾಗುತ್ತದೆ.

 ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು :

 ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಹಲವಾರು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

 ಅಲ್ಪ್ರೆಡ್ ಬಿನೆಟ್ ಪ್ರಕಾರ, “ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ನೇರವಾಗಿ ಆಲೋಚಿಸುವ, ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.”

 ಡೇವಿಡ್ ವಾಕ್ಸ್ಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, “ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸರ್ವಾಂಗಿಣ ಜೀವನೋಪಯೋಗಿ ಸ್ಮೃತಿ, ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ ಅನ್ವಯಿಸುವ ಶಕ್ತಿ.”

 ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಸಂರಚನೆ:

 ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಸಂರಚನೆ ಅಂದರೆ ಅದರ ಒಳಹರಿವು, ವಿಧಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದು.  ಈ ಸಂರಚನೆಯನ್ನು ಹಲವಾರು ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಮಾದರಿಗಳು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ:

 1.  ಸ್ಪಿಯರ್‌ಮನ್‌ನ "G"  ಕಾರಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ:

 ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಸ್ಪಿಯರ್‌ಮನ್ ಎಂಬ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಿಯು ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿದ್ದಾರೆ:

 G (General Intelligence):,. S (Specific Intelligence): ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ.

 ಇವರ ಪ್ರಕಾರ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಗಣಿತ, ಭಾಷಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಸ್ಮರಣಶಕ್ತಿ, ಮುಂತಾದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆ ಮಾಡುವ ಮಟ್ಟವು G ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ನಿರ್ಧಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

 2.  ಥರ್ನ್ಡೈಕ್‌ನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಮಾದರಿ:

 ಥರ್ನ್ಡೈಕ್ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮೂರು ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದ್ದಾರೆ:

•  ಸಾಮಾಜಿಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Social Intelligence): ಜನರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾಗಿ ಇನ್‌ಟರಾಕ್ಟ್ ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ.
•  ಸಾದಾ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Concrete Intelligence): ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಶಕ್ತಿ.
•  ಅವಿಭಕ್ತ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Abstract Intelligence): ಸಂಕೀರ್ಣ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೂ ತರ್ಕಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ.

 3.  ಗಾರ್ಡ್ನರ್‌ನ ಬಹುಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Multiple Intelligences):

 ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಹಾರ್ಡ್ ಗಾರ್ಡ್ನರ್ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಎಂಟು ವಿಭಿನ್ನ ಬಗೆಯೆಂದು ಹೇಳಿದರು:

•  ಭಾಷಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Linguistic Intelligence): ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಕಾವ್ಯಪ್ರತಿಭೆ.

 - (Logical-Mathematical): (A musical): - (Body-Kinesthetic): ದೃಷ್ಟಿ-ಅವಕಾಶಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Spatial Intelligence): ಆಕಾರ, ಗಾತ್ರ, ದೂರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ.

•  ಅಂತರವ್ಯಕ್ತಿಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Interpersonal): ಇತರರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ.
•  ಅಂತರಾತ್ಮ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Intrapersonal): ತಾನು ತಾನು ಅರಿಯುವ ಶಕ್ತಿ.
•  ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Naturalistic): ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ.

 4.  ಸ್ಟರ್ನ್‌ಬರ್ಗ್‌ನ ತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಮಾದರಿ (Triarchic Theory):

 ಸ್ಟರ್ನ್‌ಬರ್ಗ್ ತಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ:

•  ವ್ಯವಹಾರಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Analytical): ಸಮಸ್ಯೆ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ಶಕ್ತಿ.
•  ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Creative): ಹೊಸ ಐಡಿಯಾಗಳನ್ನು ತರುವ ಶಕ್ತಿ.
•  ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ (Practical): ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಶಕ್ತಿ.

  ಉಪಸಂಹಾರ 

 ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಮನುಷ್ಯನ ವೈಚಾರಿಕ ಹಾಗೂ ತರ್ಕಶಕ್ತಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.  ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ವಿಸ್ತಾರ, ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ವರ್ಗೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಮಾದರಿಗಳು ಇದನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ.  ಇವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನೆ, ವೃತ್ತಿಪರ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ನಿರ್ಧಾರಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.

Written by Harivu Habba

We are Creative Blogger Theme Wavers which provides user friendly, effective and easy to use themes. Each support has free and providing HD support screen casting.